بررسی شیوع مصرف سیگار و برخی از عوامل مرتبط با آن در دانش آموزان شهر زنجان در سال تحصیلی ۹۱-۱۳۹۰

زمینه و هدف: سن آغاز مصرف سیگار هم در کشورهای توسعه یافته و هم در حال توسعه رو به کاهش است. هدف این مطالعه برآورد شیوع مراحل مصرف سیگار در نمونه ای از دانش آموزان دبیرستانی شهر زنجان و بررسی عوامل مرتبط با آن بود. روش بررسی: از بین دانش آموزان دبیرستانی شهر زنجان در سال تحصیلی 91-1390، نمونه ای با حجم 1064 نفر به روش نمونه گیری چند مرحله ای تصادفی انتخاب شد. برای جمع آوری داده ها پرسشنامه استاندارد خود ایفا به کار رفت که شامل اطلاعات جمعیت شناختی، مصرف سیگار، عوامل روانی، اجتماعی و آشنایی با برخی داروها بود. برای بررسی عوامل مختلف با مصرف سیگار، مدل رگرسیون لوجستیک دوحالته به کار رفت. یافته ها: از 352 دانش آموزی که مصرف سیگار را گزارش کرده بودند، 242 (4/23 درصد) نفر سیگار آزموده و 112 (8/10 درصد) نفر به عنوان سیگاری فعال طبقه بندی شدند. تحلیل چند متغیره به وسیله ی مدل رگرسیون لوجستیک نشان داد که افزایش سن (نسبت شانس 20/1)، رفتار خطرپذیر (نسبت شانس 83/1)، آشنایی با داروی ترامادول (نسبت شانس 19/2)، اعتماد به نفس پایین (نسبت شانس 07/1)، نگرش مثبت به سیگار (نسبت شانس 15/1)، تفکر مثبت به سیگار (نسبت شانس 07/1) و داشتن دوست سیگاری (نسبت شانس 94/1) با مصرف سیگار در ارتباط است. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که شیوع مراحل مختلف مصرف سیگار در دانش آموزان دبیرستانی شهر زنجان نسبت به مطالعات مشابه با پرسشنامه کاملا یکسان در استان های دیگر، بیشتر است و عواملی چون آشنایی با داروی ترامادول و داشتن دوست سیگاری، بیش از سایر متغیرها با مصرف سیگار در ارتباط است. توجه بیشتری به بازار غیرمجاز داروها و آموزش برمبنای مدرسه ممکن است در کنترل مصرف دخانیات موثر باشد.